«خودرو»؛ نیرو محرکه تورم آذر

به گزارش دنیای اقتصاد، در حالی که آمار رسمی از کاهش تورم عمومی درآذرماه سال جاری حکایت دارد، اما تورم خودرو در پنج ماه اخیر روند کاملاً متفاوتی را طی کرده است. براساس تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران، تورم ماهانه خرید وسایل نقلیه در آذرماه با افزایشی چشمگیر از ۱.۹ درصد در آبان به ۵.۱ درصد رسید. این رشد، که بیش از دو و نیم برابر ماه قبل است، نشان‌دهنده اوج‌گیری تلاطم در بازار خودرو است. این در شرایطی است که تورم ماهانه بالاتر از تورم عمومی کشور بوده است. تورم ماهانه کل در آذر ۲ درصد بوده است.

برای درک بهتر این رخداد، باید به روند تغییرات تورم خرید وسایل نقلیه در ماه‌های گذشته نگاهی دقیق‌تر بیندازیم. در مرداد و شهریورماه، بازار خودرو شرایط نسبتاً آرامی را تجربه کرد و حتی تورم ماهانه ( طبق گزارش مرکز آمار) در این دو ماه منفی بود؛ به طوری که در مرداد تورم ماهانه به منفی ۰.۷ درصد و در شهریور به منفی ۰.۵ درصد رسید.

این روند باعث شد بسیاری از خریداران به کاهش قیمت‌ها در آینده امیدوار شوند. اما با ورود به مهرماه، ورق برگشت و تورم ماهانه خودرو به ۱.۲ درصد افزایش یافت. این روند صعودی در آبان‌ماه نیز ادامه پیدا کرد و به ۱.۹ درصد رسید. با این حال، جهش ناگهانی آذرماه با تورم ۵.۱ درصدی، تمام انتظارات قبلی را نقش بر آب کرد و نشان داد که بازار خودرو همچنان در معرض تلاطم‌های شدید قرار دارد.

افزایش قیمت‌ها تنها به تورم ماهانه محدود نمی‌شود؛ تورم نقطه به نقطه خرید وسایل نقلیه، که بیانگر میزان افزایش قیمت‌ها نسبت به مدت مشابه سال گذشته است نیز, روند مشابهی را نشان می‌دهد. این شاخص از ۲۲.۵ درصد در مرداد به ۳۱.۱ درصد در آذرماه رسیده است.

به عبارت دیگر، خودرو در آذرماه امسال نسبت به آذرماه سال گذشته بیش از ۳۱ درصد گران‌تر شده است. این ارقام به‌وضوح نشان می‌دهند که بازار خودرو شدیدا درگیر تورم بوده و از تورم عمومی نیز پیشی گرفته است.

در عین حال، تورم سالانه خرید خودرو که میانگین تغییرات قیمت در یک سال گذشته را نشان می‌دهد، روندی کاهشی را طی کرده و از ۲۲.۲ درصد در مرداد به ۱۸.۲ درصد در آذر کاهش یافته است. رشد سریع تورم ماهانه و نقطه به نقطه معمولاً با تأخیری چندماهه، تورم سالانه را نیز افزایش می‌دهد و این موضوع می‌تواند در ماه‌های آینده، فشار بیشتری بر متقاضیان خرید خودرو وارد کند.

نکته جالب توجه این است که افزایش قیمت خودرو در آذرماه، تأثیر مستقیمی بر جایگاه بخش حمل و نقل در شاخص کل تورم داشته است. این بخش که در آبان‌ماه رتبه هفتم را در میان عوامل مؤثر بر تورم داشت، در آذرماه به رتبه چهارم صعود کرده است.

با این حال، هزینه‌های جانبی مرتبط با خودرو، مانند تعمیرات و سوخت، (که از آن به عنوان تورم استفاده از وسایل حمل و نقل شخصی یاد می‌شود) رشد کمتری را تجربه کرده‌اند و تورم ماهانه آن‌ها تنها ۱.۵ درصد گزارش شده است. این اختلاف نشان می‌دهد که تمرکز اصلی نوسانات قیمتی بر خرید خودرو بوده و سایر هزینه‌های مرتبط تحت تأثیر کمتری قرار گرفته‌اند.

مقایسه تورم خرید خودرو با تورم عمومی کشور نیز ابعاد دیگری از این بحران را آشکار می‌کند. در حالی که تورم ماهانه کل کشور در آذرماه ۲ درصد گزارش شده، تورم ماهانه خرید خودرو با ۵.۱ درصد، بیش از دو و نیم برابر میانگین کشوری است. این اختلاف معنادار نشان می‌دهد که بازار خودرو در مقایسه با سایر بخش‌های اقتصادی، با تلاطم‌های شدیدتری مواجه بوده است. تورم نقطه به نقطه خرید خودرو نیز با ۳۱.۱ درصد، به‌مراتب بالاتر از تورم نقطه به نقطه کل کشور است که در حدود ۲۸ درصد اعلام شده است. این ارقام تأیید می‌کنند که افزایش قیمت خودرو یکی از عوامل فشار بر شاخص کل تورم در کشور بوده است.

تورم شدید خودرو در آذرماه را می‌توان تحت تاثیر دو عامل دانست. علت اول آن را می‌توان نوسانات نرخ ارز در آذر دانست. قیمت دلار در بازار آزاد در آخرین ماه از پاییز امسال رشد قابل توجهی را به خود دید. بازار خودرو نیز که همیشه تحت تاثیر نوسانات نرخ ارز بوده تا حدی از اوج‌گیری بهای ارز تاثیر گرفت. علت دوم این امر نیز می‌تواند رشد قیمت رسمی خودرو باشد که در واپسین روزهای آبان ماه اتفاق افتاد و تاثیر خود را در آذر بر بازار خودروی کشور گذاشت.