باید نرخ ارز تک نرخی و «شناور مدیریت شده» باشد

عبدالناصر همتی در جلسه امروز کمیسیون اقتصادی مجلس برای بررسی دلایل افزایش نرخ ارز و راهکارهای جلوگیری از آن گفت: برآوردها نشان می دهد مردم بین ۲۰ تا ۴۰ میلیارد دلار ارز نگه می دارند چون می خواهند ارزش دارایی خود را در مقابل تورم حفظ کنند.

وی افزود: برخی انتظار دارند که در تورم ۴۰ درصدی، نرخ ارز ثابت مانده و حتی کاهش پیدا کند. نتیجه این وضعیت افت صادرات می شود که این اتفاق هم افتاد به طوری که سال گذشته کسری تجارت غیرنفتی ۱۷ میلیارد دلار شد که بی سابقه است.

وزیر اقتصاد خاطرنشان کرد: دوستان می‌گویند اگر نرخ ارز ثابت بماند،‌ تورم هم ثابت می‌ماند اما سال گذشته که ارز نیمایی ثابت بود طبق آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار، ‌تورم ۴۰ درصدی داشتیم.

همتی یادآور شد: همان طور که مجلس به درستی در قانون بانک مرکزی تصویب کرد، باید نرخ ارز، شناور مدیریت شده و تک نرخی باشد چون نمی‌شود ۴ نرخ ارز داشته باشیم. نرخ شناور مدیریت شده بدان معناست که درصدی از آن در قالب نوسان در اختیار بانک مرکزی باشد تا بتواند نوسان را مدیریت کند.

وزیر اقتصاد همچنین با بیان اینکه صادرات و ارزآوری صادرات کاهش پیدا کرده است، ‌افزود: اکنون علی رغم تلاش های زیاد بانک مرکزی، درصد قابل توجهی از ارز صادرات غیرنفتی برنمی‌گردد ولی با زور که نمی شود خیلی از کارها را انجام داد.

همتی خاطرنشان کرد: تورم فشار روی نرخ ارز می‌گذارد پس باید شرایط مدیریت شود که قانون و ستاد اقتصادی دولت نیز این اختیار را به بانک مرکزی داده است. معتقدم تورم به خاطر کسری بودجه و رشد نقدینگی است.

وی اضافه کرد: همه گله‌‎‌مند هستند که چرا بانک‌ها وام نمی‌دهند اما این کار برای کنترل نقدینگی و تورم است که با تمام این فشارها رشد نقدینگی ۳۰ درصد بوده و اخیرا به نزدیک ۳۰ درصد رسیده است پس با این تورم و نقدینگی نمی توان همیشه نرخ ارز را ثابت نگه داشت که در این صورت باعث کاهش صادرات و ایجاد فساد می شود.

همتی افزود: خبر دارم بین ارز نیمایی و بازار آزاد چه پول هایی رد و بدل می‌شود همه برای این است که این وسط تقریبا رانت ۴۰ درصدی است که خیلی ها هم استفاده می کنند پس چرا باید اجازه این کار را بدهیم؟ تجربه نشان می دهد هر زمان اختلاف نرخ بازار آزاد با نرخ تعیین شده زیاد باشد،‌ سفته بازی و فشار برای تقاضا زیاد شده و بانک مرکزی نمی‌تواند کنترل کند.

وزیر اقتصاد بیان کرد: در یک ماه گذشته حوادث مختلف را در نظر بگیرید،‌ حوادث سوریه، آمدن ترامپ و تهدیدهای ترامپ و اتحادیه اروپا مبنی بر بازگشت اسنپ‌بک، تهدیدهای رژیم صهیونیستی مبنی بر برخورد و حوادث منطقه و آثار و انتظارات روانی تورم و امکانات و محدودیت های بانک مرکزی را در نظر بگیرید. به نظرم در این شرایط عملکرد قابل دفاع است اما باز هم باید تلاش شود کما اینکه تلاش دوستان بانک مرکزی این است که با تثبیت کردن نرخ واقعی در مرکز مبادلات، بتوانند نرخ بازار آزاد را به آن نزدیک کنند.