کارآمد خبر: با اینکه چشم‌انداز روشنی برای بهبود وضعیت خودرو در سال جاری دیده نمی شود بااین‌حال خودروسازان معتقدند تا پایان سال جاری، زیان تولید متوقف و خودروسازی سودده خواهد شد.

در گزارش‌هایی که به نقل از منابع آگاه و دست‌اندرکاران صنعت خودرو در «دنیای اقتصاد» تهیه شد، عنوان کردیم که تولید خودرو و قطعه حال‌وروز خوبی ندارد و به دلیل کمبود نقدینگی، عدم‌تخصیص ارز و همچنین قطعی مکرر برق، تولید در بهار امسال نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته با افت ۱۰درصدی تولید مواجه شده است. همچنین این پیش‌بینی نیز صورت گرفت که با توجه به پروسه انتقال دولت، انتخاب وزرا و درنهایت تعیین راهبرد صنعتی دولت چهاردهم، سیاستگذاری خودرو همچنان معطل تصمیمات دولت خواهد بود؛ به همین دلیل نمی‌توان انتظار داشت که در سال جاری بهبودی در وضعیت صنعت خودرو ایجاد شود.

مهم‌ترین چالشی که خودروسازی کشور را به خود مشغول کرده، فریز ۱۵ماهه قیمت خودرو است که این امر کمبود نقدینگی را در شرکت‌های خودروساز رقم زده است. بسیاری از دست‌اندرکاران صنعت خودرو معتقدند به دلیل عدم‌اصلاح قیمت‌ها، زیان انباشته خودروسازی از مرز ۲۰۰همت گذشته و در صورت تداوم این مسیر، این رقم به ۲۵۰همت تا پایان سال خواهد رسید. گزارش خودروسازان به بورس نیز از وضعیت بد خودروسازی در بهار سال جاری حکایت دارد و اینکه اگر قرار بر معجزه‌ای در خودروسازی باشد تنها از مسیر اصلاح قیمت‌ها اتفاق می‌افتد.

اما تمام این گزارش‌ها، آمار و ارقام مربوط به وضعیت نامطلوب خودروسازی در شرایطی منتشر شده که مدیران عامل دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا روز یکشنبه در مجمع عمومی سالانه، تصویر دیگری از خودروسازی را به سهامداران خود ارائه کردند. هرچند مدیران این دو شرکت نیز قیمت‌گذاری دستوری و تورم تولید را از چالش‌های کنونی خودرو خواندند، اما سهامداران را نسبت به سوددهی این شرکت‌ها امیدوار کردند.  امیدهایی از جنس توقف تولید محصولات زیانده، رشد تیراژ خودروهای سودده و در نهایت قریب‌الوقوع بودن اصلاح قیمت‌ها.  آنچه مشخص است با وجود تصویر منفی که از خودروسازی به استناد آمارهای بورسی و همچنین گزارش‌های مربوط به تولید خودرو منتشر شده، اما خودروسازان امید دارند که در دولت چهاردهم بسیاری از چالش‌ها رفع شود، به‌طوری‌که نه تنها زیانی تولید نشود بلکه محصولات خودرویی با سود فراوان تولید شوند.

در این بین خودروسازان بر تولید و قیمت‌گذاری محصولات جدید تمرکز کردند و در تلاشند محصولات قدیمی و زیانده را هرچه زودتر از خطوط تولید خارج کنند. این مسیر هم با حذف سامانه فروش یکپارچه محصولات، برای آنها مهیا شده است.  اما نکته‌ای که در این بین با ابهام روبه‌روست و مورد سوال قرار می‌گیرد این است که چرا آمارهای منتشر‌شده در سامانه کدال با اظهارات مدیران عامل دو شرکت متفاوت است. گزارش‌هایی که در بورس منتشر شده بیانگر این نکته است که خودروسازان همچنان با زیان در حال تولید هستند، اما مدیران عامل به سهامداران خودرو این وعده را دادند که در مسیر سوددهی قرار دارند.


 خروج خودروهای زیان‌ده
مدیران خودروسازی در مجمع عمومی سالانه چند نکته را مورد تاکید قرار دادند. نکته اولی که در اظهارات آنها می‌توان مشاهده کرد این است که از رشد قیمت محصولات خودرویی گریزی نیست و رشد قیمت خودرو با توجه به درخواست خودروسازان و موافقت مسوولان صنعتی به طور حتم امروز و فردا رخ خواهد داد. بنابراین به نظر می‌رسد که خودروسازان از این موضوع چندان نگرانی ندارند.  نکته بعد اینکه خودروسازان بر توقف تولید محصولات زیانده و رشد خودروهایی که هم‌اکنون سودده هستند تاکید دارند. این موضوع در مورد خودروهای ایران‌خودرو صادق است. این شرکت برخلاف دهه‌های گذشته از تصمیم سازمان ملی استاندارد مبنی بر توقف خط تولید پژوپارس استقبال کرد و از مهرماه سال گذشته تولید این خودرو را کاهش و تیراژ سمند سورن به عنوان محصول جایگزین پژوپارس را افزایش داد. اما توقف فعالیت سامانه یکپارچه نیز فرصت دیگری برای بهبود وضعیت خودرو ایجاد کرده است.   سال گذشته بنا بر سیاستگذاری جدید وزارت صمت، سامانه یکپارچه فروش خودرو به منظور نظارت بر عرضه و فروش محصولات خودروسازان پیگیری شد و خودروسازان به طور هم‌زمان در دو مرحله فروش میلیونی کردند.

در این زمینه مدیران یکی از شرکت‌های خودروساز از عنوان «آینده‌فروشی» در مورد سامانه یکپارچه یاد کرده است. خودروسازان خصوصی و نیمه‌دولتی از ابتدا هم مخالف فروش خودرو به صورت یکپارچه بودند؛ این در شرایطی است که سال گذشته اعلام شد خودروسازان می‌توانند به‌طور انفرادی نسبت به فروش محصولاتشان اقدام کنند اما این مسیر هم از طریق سامانه خواهد بود. در هر صورت به نظر می‌رسد توقف فروش یکپارچه، نقطه امید خودروسازان برای فروش‌های سودده است. اما نکته دیگری که خودروسازان نیمه‌دولتی برای جبران زیان در این شرکت‌ها مورد تاکید دادند، به فروش محصولات وارداتی برمی‌گردد که ظاهرا همراه با سود خوبی برای این شرکت‌ها بوده است. بنابراین باید در ادامه، منتظر واردات بیشتر خودروهای خارجی از سوی تولید‌کنندگان خودرو باشیم. کاهش بهای تمام‌شده تولید نیز در سرفصل اقدامات خودروسازان برای افت زیان تولید قرار گرفته است.

به گفته مدیرعامل ایران‌خودرو، دست‌کم ۳۰درصد از زیان انباشته این شرکت، از محل بهای تمام‌شده بالای تولید محصولات است. بااین‌حال دو شرکت ظاهرا اقداماتی برای کاهش بهای تمام‌شده تولید انجام داده‌اند، به‌طوری‌که مدیرعامل سایپا در این زمینه تاکید کرده که در حوزه کاهش هزینه‌ها، بعضی قطعات تا ۵۰درصد قیمت تامین آن کاهش یافته و بر این اساس پیش‌بینی می‌شود امسال بیش از ۱۰همت کاهش هزینه در تامین داشته باشیم. اینکه کاهش قیمت قطعات همراه با افت کیفیت بوده یا از مسیر واردات  قطعه سوالی است که پاسخ آن را مسوولان سایپا باید بدهند؛ چرا که در شرایط کنونی قطعه‌سازان کشور به دنبال افزایش قیمت محصولات تولیدی خود هستند تا کاهش قیمت.

 مدیران چه گفتند؟
اظهارات یکشنبه گذشته مدیران عامل دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا در مجمع سالانه در مورد خروج از زیان قابل‌توجه بود. در این زمینه گروه صنعتی ایران‌خودرو بر توقف تولید محصولات قدیمی و رشد تیراژ محصولات جدید تاکید کرده؛ حال آنکه گروه صنعتی سایپا در کنار اصلاح قیمت محصولات قدیمی، بر افزایش واردات خودرو تمرکز کرده است.

علیمردان عظیمی، مدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو  تاکید کرده که «سال گذشته برای هشت محصول قیمت‌های خوبی اجرا شد که حاشیه سود مختصری به همراه آورد و نتایج اقتصادی هشت محصول، امسال به ثمر خواهد نشست». وی همچنین در بخش دیگری از اظهارات خود کاهش بهای تمام‌شده و اصلاح قیمت را دو ضرورت صنعت خودرو و رویکردهای اصلی ایران‌خودرو خوانده و اظهار کرده که برنامه ایران‌خودرو در سال جاری کاهش شش‌درصدی بهای تمام‌شده محصولات است که می‌تواند در کنار اصلاح قیمت، به سودآوری ایران‌خودرو کمک کند. وی به این نکته نیز اشاره کرده که دست‌کم ۳۰درصد از زیان انباشته ایران‌خودرو از محل بهای تمام‌شده بالای تولید محصولات است. مدیرعامل ایران‌خودرو همچنین در راستای خروج خودروسازی از زیان عنوان کرده که در حال حاضر تولید محصولات زیانده متوقف شده است.

همان‌طور که عنوان شد خودروسازان از ابتدا هم با فروش یکپارچه خودرو موافق نبودند و انتقاداتی نسبت به آن داشتند. در این زمینه علیمردان عظیمی عنوان کرده که «با توجه به اینکه فروش خودرو در سامانه یکپارچه متوقف شده است، افزایش تیراژ محصولات سودده باید در دستور کار قرار گرفته و تیراژ محصولاتی که زیانده هستند کاهش یافته یا متوقف شود.» اما آنچه گروه صنعتی سایپا برای خروج از زیان روی آن تاکید دارد، اولا اصلاح قیمت محصولات قدیمی است و دوما افزایش واردات خودرو. این شرکت سال گذشته اقدام به واردات خودروی چانگان کرد.

در این زمینه جواد توسلی‌مهر، مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا، با بیان اینکه قیمت‌گذاری دستوری همواره باعث زیان در صنعت خودرو شده است، تاکید کرده که در کمیته خودرو در بحث خودروهای جدید گروه سایپا، اقدامات مناسبی صورت گرفته و در حوزه محصولات قدیمی‌تر هم مقرر شده  تا پایان سال و با دریافت مجوزهای لازم، اصلاح قیمت صورت بگیرد.